Tα πρώτα επιστημονικά στοιχεία για την καταγραφή της περιβαλλοντικής ζημιάς στο δάσος της Δαδιάς από την πρόσφατη πυρκαγιά, δείχνουν ότι οι καταστροφικές επιπτώσεις περιορίστηκαν περίπου στο μισό (22.097 στρέμματα) της συνολικής έκτασης (45.412 στρέμματα) που επλήγη.
Η επεξεργασία δορυφορικών εικόνων πολύ υψηλής χωρικής ανάλυσης από το «Post Fire Biodiversity Recovery Hub» του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ελήφθησαν μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς στο Εθνικό Πάρκο στις 29 Ιουλίου, δείχνει ότι:
Οι περιοχές όπου η πυρκαγιά διαδόθηκε κυρίως στην επιφάνεια του εδάφους, καίγοντας δασική καύσιμη ύλη σε επαφή με το έδαφος (π.χ., κατακείμενα ξηρά φύλλα και βελόνες, μικρά κλαδιά, χόρτα και χαμηλού ύψους θάμνους), αφήνοντας ανεπηρέαστη ή σχεδόν ανεπηρέαστη την κόμη των δέντρων, ανέρχεται σε 16.072 στρέμματα.
Οι εντελώς άκαυτες νησίδες βλάστησης μέσα στην πληγείσα περιοχή ανέρχονται σε έκταση 6.153 στρεμμάτων.
Οι περιοχές όπου η πυρκαγιά έκαψε το σύνολο σχεδόν της διαθέσιμης βλάστησης από τον υπόροφο μέχρι και την κόμη των δέντρων ή προξένησε ολοσχερή καταστροφή της βλάστησης, ανέρχονται 22.097 στρέμματα.
Το υψηλό ποσοστό (50% της πληγείσας περιοχής) από άκαυτες νησίδες και χαμηλής/μέτριας σφοδρότητας πυρκαγιάς αφήνει ένα μήνυμα αισιοδοξίας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και των σπάνιων αρπακτικών και πτωματοφάγων ειδών στην περιοχή.
Τι δείχνουν οι χάρτες του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. αναλυτικά
Στον αριστερό χάρτη απεικονίζεται η συνολική πληγείσα περιοχή η περίμετρος της οποίας περικλείει μια έκταση 45.412 στρεμμάτων.
Στον δεξιό χάρτη αποτυπώνεται με λεπτομερή χαρτογράφηση η σφοδρότητα* της πυρκαγιάς σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις της στη βλάστηση της περιοχής. Με πορτοκαλί χρώμα σημειώνονται οι περιοχές όπου η πυρκαγιά διαδόθηκε κυρίως στην επιφάνεια του εδάφους ( 16.072 στρέμματα), καίγοντας δασική καύσιμη ύλη σε επαφή με το έδαφος (π.χ., κατακείμενα ξηρά φύλλα και βελόνες, μικρά κλαδιά, χόρτα και χαμηλού ύψους θάμνoυς), αφήνοντας ανεπηρέαστη ή σχεδόν ανεπηρέαστη την κόμη των δέντρων. Με κίτρινο χρώμα αποτυπώνονται οι περιοχές όπου η πυρκαγιά έκαψε το σύνολο σχεδόν της διαθέσιμης βλάστησης (22.097 στρέμματα), από τον υπόροφο μέχρι και την κόμη των δέντρων ή προξένησε ολοσχερή καταστροφή της βλάστησης. Με πράσινο χρώμα οι εντελώς άκαυτες νησίδες βλάστησης μέσα στην πληγείσα περιοχή (6.153 στρέμματα).
Η ζώνη του Μαυρόγυπα
Οι ζώνες του Εθνικού Πάρκου που επηρεάστηκαν περισσότερο ήταν η Α2 με 26.367 καμένα στρέμματα, ενώ στην κρίσιμη ζώνη Α1 με τη μεγαλύτερη πυκνότητα παρουσίας θέσεων φωλεοποίησης του Μαυρόγυπα, η πυρκαγιά επηρέασε 4.590 στρέμματα.
Το υψηλό ποσοστό (50% της πληγείσας περιοχής) από άκαυτες νησίδες και χαμηλής/μέτριας σφοδρότητας πυρκαγιάς αφήνει ένα μήνυμα αισιοδοξίας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και των σπάνιων αρπακτικών και πτωματοφάγων ειδών στην περιοχή. Ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. ήδη καταρτίζει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο μεταπυρικής αποκατάστασης της περιοχής το οποίο αναμένεται να αρχίσει να υλοποιείται τις επόμενες ημέρες. Τα αποτελέσματα της χαρτογράφησης θα επαληθευτούν και θα εμπλουτισθούν ως προς τη θεματική τους πληροφορία από εκτεταμένες εργασίες πεδίου.
Τα επόμενα βήματα για την οικολογική αποκατάσταση
- Χαρτογράφηση και αποτίμηση αλλαγών στο φυσικό κεφάλαιο και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες.
- Καταγραφή σφοδρότητας πυρκαγιάς σε επίπεδο ατόμου (δένδρου), με εικόνες πολύ υψηλής ευκρίνειας.
- Πρόσληψη έκτακτου προσωπικού (ορνιθολόγων και δασολόγων) για την υποστήριξη της τοπικής Μονάδας Διαχείρισης και των υπόλοιπων τοπικών υπηρεσιών.
- Περίθαλψη άγριων ζώων σε συνεχή συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς και ΜΚΟ. Ήδη λειτουργεί Σταθμός Πρώτων Βοηθειών για την άγρια πανίδα, στο κτήριο της Μονάδας, σε συνεργασία με τον Σύλλογο «ΑΝΙΜΑ». Στη δράση συμμετέχουν, κτηνίατροι και έξι εθελοντές, οι οποίοι έχουν ήδη παράσχει πρώτες βοήθειες σε τραυματισμένες χελώνες και φρύνους. Παράλληλα, δυο Ασπροπάρηδες, από τα σπάνια είδη γύπα που διαβιούν στην περιοχή, θα μεταφερθούν άμεσα και πάλι στις φωλιές τους.
- Αποκατάσταση του παρατηρητηρίου αρπακτικών καθώς και της ταϊστρας των πτωματοφάγων που καταστράφηκαν από την πυρκαγιά.
- Οριοθέτηση, βάσει κινδύνου πλημμύρας, των περιοχών οι οποίες θα πρέπει να υλοτομηθούν άμεσα για να γίνουν, εάν χρειαστεί, αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα.
- Αξιολόγηση, με βάση την οικολογική αποτίμηση, του κατά πόσο υπάρχει ανάγκη αναθεώρησης του διαχειριστικού σχεδίου του Εθνικού Πάρκου για τις περιοχές που δεν έχουν καεί.
- Θα προβλεφθεί για την άνοιξη του 2023 επανάληψη της απογραφής των πληθυσμών των αρπακτικών πουλιών που είχε γίνει το 2020, έτσι ώστε να αποτυπωθεί πως έχει επηρεαστεί η κατανομή και ο αριθμός των επικρατειών στο Εθνικό Πάρκο.
- Κατάρτιση μακροπρόθεσμου σχεδίου συστηματικής παρακολούθησης του προστατευτέου αντικειμένου στην πληγείσα περιοχή με ορίζοντα 15 ετών κατ’ ελάχιστο, για την διαχρονική αποτύπωση των επιπτώσεων και της πορείας της αποκατάστασης.
