Η Γερμανική γραμμή δεν πέρασε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης για περιορισμό στην κατανάλωση φυσικού αερίου δεν θα εφαρμοστεί οριζόντια. Επιπλέον, οι δεσμευτικοί στόχοι για την εξοικονόμηση θα επιβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και όχι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Για μία ακόμη φορά την περίοδο της κρίσης η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν βιάστηκε και αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει.
Τι προβλέπει το σχέδιο
Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμφωνία για το σχέδιο έκτακτης ανάγκης όσον αφορά την κατανάλωση φυσικού αερίου, το οποίο καταρτίστηκε με σκοπό να αμβλυνθεί ο αντίκτυπος της δυνητικής πλήρους διακοπής του εφοδιασμού των 27 από τη Ρωσία, μεταδίδει το Γερμανικό Πρακτορείο dpa.
Το σχέδιο προβλέπει οικειοθελή μείωση κατά 15% της κατανάλωσης φυσικού αερίου από τα κράτη μέλη της ΕΕ κατά την περίοδο από την 1η Αυγούστου 2022 ως την 31η Μαρτίου του 2023, εξήγησαν διπλωμάτες στο dpa νωρίς σήμερα το πρωί.
Επιπλέον, προβλέπει τη δημιουργία μηχανισμού που θα σημαίνει συναγερμό σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση σε περίπτωση εκτεταμένων ελλείψεων αερίου και την εφαρμογή δεσμευτικών στόχων ως προς την εξοικονόμηση και τη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων.
Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οι κρίσιμες αποφάσεις
Για την επίτευξη συμφωνίας χρειάστηκε να μετριαστούν αρκετοί από τους αυστηρότερους όρους του αρχικού σχεδίου και να θεσπιστούν αρκετές ρήτρες εξαίρεσης, ενώ η οροφή των δεσμευτικών ορίων εξοικονόμησης ανέβηκε.
Δυνάμει των όρων της τροποποιημένης συμφωνίας, οι δεσμευτικοί στόχοι για την εξοικονόμηση αερίου θα επιβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και όχι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η διαδικασία έγκρισης του τροποποιημένου σχεδίου έκτακτης ανάγκης αναμένεται να αρχίσει αργότερα σήμερα, σε ειδικό συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας. Σύμφωνα με τους διπλωμάτες που επικαλείται το Γερμανικό Πρακτορείο, η έγκρισή του με ενισχυμένη πλειοψηφία αναμένεται να είναι εύκολη.
Οι εξαιρέσεις
Οι εξαιρέσεις που συμφωνήθηκαν σημαίνουν ότι χώρες όπως η Κύπρος, η Μάλτα και η Ιρλανδία δεν θα χρειάζεται να αποθηκεύουν απόθεμα αερίου, αφού τα συστήματα διανομής τους δεν συνδέονται απευθείας με εκείνα άλλων κρατών μελών.
Η υποχρεωτική εξοικονόμηση αερίου θα μπορεί εξάλλου να μειώνεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, για παράδειγμα όταν οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης είναι γεμάτες, σε περιπτώσεις διακοπών της ηλεκτροδότησης ή για τη χρήση του αερίου από τη βιομηχανία, ως πρώτης ύλης.
Νέα μείωση από την Gazprom
Χθες Δευτέρα, ο ρωσικός κολοσσός της ενέργειας Gazprom ανακοίνωσε πως μείωσε την προμήθεια αερίου στη Γερμανία μέσω του αγωγού Nord Stream 1 από το 40% στο 20% της δυναμικότητάς του.
Ακριβώς αυτό το σενάριο ώθησε την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να υποβάλει πρόταση για την εξοικονόμηση και την αποθήκευση αποθεμάτων αερίου σε όλη την ΕΕ, δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν στις Βρυξέλλες χθες το απόγευμα.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων των χωρών μελών της ΕΕ, τέσσερα κράτη μέλη εξέφρασαν μείζονες επιφυλάξεις και ενστάσεις για το περιεχόμενο της συμφωνίας, πάντα σύμφωνα με τις διπλωματικές πηγές που επικαλείται το Γερμανικό Πρακτορείο.
Η Γερμανία, μια από τις χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο, υποστηρίζει σθεναρά το σχέδιο. Ο γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ αναμένεται να είναι παρών στο συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας αργότερα σήμερα.
Διαφωνίες και διαβουλεύσεις
Την περασμένη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε προτείνει στα 27 κράτη της ΕΕ να μειώσουν τη χρήση φυσικού αερίου κατά 15% από τον Αύγουστο έως τον Μάρτιο. Ο στόχος θα ήταν σε πρώτη φάση εθελοντικός, αλλά η Κομισιόν θα μπορούσε να τον καταστήσει δεσμευτικό αν το ζητούσαν τρία κράτη σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Το σχέδιο αυτό όμως αντιμετώπισε σειρά αντιδράσεων από κυβερνήσεις, με ορισμένες να τίθενται κατηγορηματικά κατά των δεσμευτικών στόχων για περικοπές, ενώ άλλες εμφανίστηκαν απρόθυμες να αφήσουν τις Βρυξέλλες να ελέγχουν τη χρήση που κάνουν σε ενεργειακούς πόρους.
Η ελληνικές θέσεις
Με στόχο να ενταχθεί η Ελλάδα στις εξαιρέσεις του κανόνα της Κομισιόν για οριζόντιες περικοπές στην κατανάλωση φυσικού αερίου, εκπροσωπείται η Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας. Επιπλέον, η Ελλάδα θα ζητήσει να θεσπιστεί κάποιους είδους αποζημίωση για τη βιομηχανία, σε περίπτωση που θα αναγκαστεί να μειώσει την κατανάλωση.
Η πρόταση για την ύπαρξη εξαιρέσεων παράλληλα με τους στόχους οριζόντιας μείωσης που έχει προτείνει στα κράτη-μέλη αναφέρεται, κατά πληροφορίες του Reuters, ήδη σε σχετικό προσχέδιο. Ειδικότερα, όπως αναφέρει, τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα έχουν διαφορετικούς υποχρεωτικούς στόχους περικοπών στη χρήση του φυσικού αερίου.
Παρέμβαση Μητσοτάκη
Όπως σημειώνουν κυβερνητικά στελέχηκεντρική ιδέα της πρότασης του πρωθυπουργού είναι η δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού μηχανισμού για τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στη βιομηχανία έναντι αποζημίωσης, με στόχο να μπορέσει η Ευρώπη να αντιμετωπίσει τις απώλειες που θα προκύψουν σε περίπτωση διακοπής του φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Η Αθήνα θα επιδιώξει «την εξαίρεση της χώρας μας από την πρόταση της Κομισιόν για οριζόντια μείωση χρήσης φυσικού αερίου κατά 15% στο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης», όπως έχει δηλώσει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου.
